Hukuka aykırı eylemler, hukukun koruduğu hak ve faydalara zarar veren eylemlerdir ve bu tür eylemlere hukuka aykırı denir. Hukuka aykırı şekilde elde edilen delillerin yargılama sürecinde kullanılması ve mahkumiyet kararını temellendirilmesine izin vermek, temel hakların korunduğu, hukukun üstünlüğünün sağlandığı bir hukuk devletinde mümkün değildir. Ceza Muhakemesi Kanunu (CMK), açıkça hukuka aykırı delillerin yargılamada kullanılamayacağını ve mahkumiyete esas alınamayacağını belirterek mutlak ret ilkesini benimsemiştir.
CMK'ye göre, savcı hukuka aykırı olduğunu belirlediği kanıtları iddianamede kullanmaz. Hukuka aykırı bir delilin soruşturma aşamasında dosyaya girmesi halinde, bu delilin kovuşturma aşamasında fark edilmesi durumunda, bu delil mahkumiyet kararını temellendirmez. Ancak, kesin olarak hukuka aykırı olduğu kanıtlanmamış delillerin hükme esas alınıp alınmayacağı konusunda tartışmalar olabilir.
Hukuka aykırı delillerin dosyadan çıkarılması konusunda da farklı görüşler bulunmaktadır. Bazıları, hukuka aykırı delillerin reddedilmesi ve dolayısıyla dosyadan çıkarılması gerektiğini savunurken, diğerleri, bu delillerin dosyada muhafaza edilerek denetim imkanının sağlanması gerektiğini öne sürer.
Hukuk devletinde, vatandaşlara çeşitli haklar tanınmış ve bu haklar Anayasa ve kanunlarla korunmaktadır. Şüpheli veya sanığın lekelenmemesi, adil yargılanma hakkı, susma hakkı gibi birçok hakları vardır. Yargılamaya yardımcı olan diğer tarafların da hakları bulunmaktadır. Bu hakların ihlal edilmesi durumunda elde edilen delillerin hukuka aykırı olacağı ve dolayısıyla kullanılamayacağı kabul edilir. Vatandaşların bu haklara saygı gösterilmesini beklemesi, hukuk devletinin bir göstergesidir. Gerçek ne kadar önemli olursa olsun, onun hukuka uygun yollarla ortaya çıkması da önemlidir.
Hukuka aykırı deliller elde etme biçimine ve hangi konuda elde edildiğine göre farklılık göstermekte olup; her somut olay açısından farklı değerlendirilmektedir. Daha fazla bilgi için iletişime geçebilirsiniz.
Comments